mardin ilçeleriii

Nusaybin Tarihçesi

Nusaybin eski bir yerleşme merkezi olup, bilinen en eski ismi Nisibis’tir. MÖ.3000’lerde Hurrilerin yurdu olan bu yöre MÖ.XIV.yüzyılda Mitanni krallığının egemenliği altına girmiştir. Nitekim Nusaybin’in kuzeyindeki Gırnavaz Tepesi’nin güney eteklerindeki kalıntılar bu yerleşimin Mittani krallığının merkezi olduğunu göstermektedir. Yöreye daha sonra Aramiler yerleşmiş, MÖ.XIII.yüzyılda Asurlular buraya hakim olmuştur. Medlerin, Babillerin ve Perslerin egemenliğinden sonra da MÖ.331’de de Makedonyalılar Anadolu’nun büyük bir bölümü ile birlikte burasını da kendi topraklarına katmışlardır. İskender’in ölümünden sonra yöre bir süre Seleukosların egemenliğine girmiş, daha sonra da Tigranes buraya egemen olmuştur.

Nusaybin Roma döneminde birkaç kez Sasanilerin eline geçmiş, daha sonra Bizanslılar ile Sasaniler çoğu kez burada çatışmışlardır. MS.V.yüzyılda Nusaybin Nasturilerin önemli bir dini merkezi olmuştur. Araplar zaman zaman buraya akınlar düzenlemiş ve yöreye hakim olmuşlardır. Bu dönemde de Bizanslılar ile Araplar sürekli savaşmışlardır. Yöre Hamdani ve Mervani yönetimlerinden sonra Selçuklu, Artuklu ve Eyyubi egemenliği altına girmiştir. XIII.yüzyıldan sonra Moğollar, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Safaviler yöreye hakim olmuşlardır. Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferi sırasında (1517) Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Gırnavas Höyüğü Nusaybinin 4 km kuzeyindedir. Marin Şehir Kalıntısı, Marin Kalesi, Dimitros Kalesi, Mor Ambaham Manastırı, Yeni Kale, Şirvan Kalesi, Mor Yakup Kilisesi ve kilisenin 5-6 metre derinlikte bulunan zemin katta Mor Yakup Mezarı, Mor Evgin Manastırı, Mor Yuhanna Kilisesi burada bulunmaktadır.

NUSAYBİN ÇAĞ ÇAĞ VADİSİ(ARKEOLOJİK SİT ALANI)

Çağ Çağ Vadisi kuzey Mezopotamya sınırları içersinde yer almaktadır. Cezire bölgesi olarak da bilinen kuzey Mezopotamya bölgesi 17. yy Arap coğrafyacısı İbn Şaddad, “el-A’lak el-Hatira fi zikr umarâ’üş-Şam ve’l-Cezira” adlı eserinde Diyar- Rabia, Diyar-ı Bekr ve Diyar-ı Mudar olarak Cezire Bölgesini üçe ayırır. Bu söz konusu bölgelerden Diyar- Rabia’nın başkenti Nusaybin’dir. Eski Asur metinlerinde Kaşiyari bölgesine yapılan seferlerde adı sıkça geçen Nasipina/Naşipina günümüz Nusaybin ile bir tutulmaktadır. Çağ Çağ Vadisi’nin de içinde bulunduğu Kaşiyari Bölgesi, aslında bir dağ adı olup, klasik çağlardaki Strabon’un ve Ptolemeus’un coğrafyalarında Mons Masius (Masius Dağı), Teofilakt’a göre “İzala Dağı”, daha sonraki dönemlerde ise Tur Abdin (Esirler/Kullar Dağı) adını almıştır. Nusaybin-İdil ve dolayısıyla Çağ Çağ Vadinsin içersinde bulunduğu kısım ise Süryani kaynaklarında İzlo Dağı kimi zamanda Beth Gawgal olarak geçmektedir. Tur Abdin dağlık bölgesi 200 km uzunluğunda olup Cezire ovasını kesen güneydeki Sincar-Abdülaziz sistemine göre daha büyük bir kütleyi temsil eder. Adı geçen kütle III. Jeolojik devirde Toros Kıvrımları’nın oluşum sürecinde ortaya çıkmıştır. Genel olarak kalker katmanlı bir yapıya sahip olan dağ kütlesinde yer yer kül renkli ya da sarı marnlı kalkerler, kornişlerin olduğu seviyelerde kırmızı ya da pembe renkli paleosen döneme ait kalkerlere de rastlamak mümkündür. Çağ Çağ Vadisi’nin ortalama yüksekliği 500m civarında olmakla beraber Tur Abdin Dağ silsilesinin doruklarında bu rakam ortalama 1000-1100m sevilerine kadar çıkmaktadır.Dargeçit İlçesi

Kuruluş Yılı : 1987
Nüfusu : 27.828 (2010) ( İlçe Merkezi Nüfusu: 14.700 )
Yüz Ölçümü : 550 Km2
Belediye Sayısı : 3
Köy Sayısı : 34

Dargeçit için tarih boyunca değişik adlar kullanılmıştır. Bunlardan bazılar; Kher-Boran, Kfar-Boran, Kerburan, Kerboran isimleridir.

Tarihi çok eskilere dayanan Dargeçit'nın bilinen eski meskunlarının burada yasayan Süryaniler ve Kürtler olduğu biliniyor. Milattan sonra 4. yüzyılda Samanilerin iktidarı döneminde Dargeçit ve yöresi Hristiyanlıkla tanışır. O dÖnemde Hristiyanlaşan kesim yalnızca yörede yaşayan Süryanilerdir. Kürtler ise o tarihte çoğunlukla Zerdüşt inancına mensupturlar. Arapların bölgeye gelmesiyle Kürtler İslam dinine geçerler.

Çok dinli bir yer olan Dargeçit Müslüman, Hıristiyan(Ortodoks ve Katolik) ve Yezidileri barındırmıştır. Mezopotamya'nın yani Dicle ve Fırat arasındaki bölgenin insanlık tarihinin ve medeniyetindin başladığı yer olduğunu dikkate alırsak, Dargeçit'in tarihinin ne kadar eskilere dayandığını anlayabiliriz.

Dargeçit'e ilk yerleşenlerin Mardokeliler diye bilinen bir aile olduğu rivayet ediliyor. Kesin olarak hangi tarihte olduğu bilinmemekle beraber Süryani bir ailenin şehri kurduğu söyleniyor. Zamanla aldığı göçlerle büyüyen Dargeçit 1900'lerin basında beş yüz ailenin yasadığı bir şehir oluyor.

Kiliseler Hristiyan Ortodoks Kiliseleri: Arbaye Mor Sabo Kilisesi (Su an yıkık durumda)Arbaye Mor Gevargis Kilisesi (Su an kapalı durumda) Kerboran, Merkez Meryem Ana Kilisesi (Su an kapalı durumda) Kerboran, Merkez Mor Kuruyakos Kilisesi (Su an kapalı durumda) Kerboran, Merkez Bethil Kilisesi (Su an kapalı durumda) Hristiyan Katolik Kiliseleri: Kerboran, Merkez Suriye Katolik Kilisesi (Su an kapalı durumda)
İlçenin Özellikleri

Dargeçit, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin güneyindeki Mardin iline bağlı bir ilçe merkezidir. Mardin’e 110 Km uzaklıkta, en yakın yerleşim yeri olan Midyat ilçesine de 40 Km mesafededir. Yüzölçümü yaklaşık olarak 550 km2dir. Ortalama rakım 900 m civarındadır. Doğusunda Şırnak ilinin Güçlükonak ilçesi, batısında Midyat, kuzeyinde Batman iline bağlı Gercüş ilçesi, güneyinde ise Şırnak iline bağlı İdil ilçesi bulunmaktadır.
Dargeçit ilçesi 37-38 kuzey paralelleri ile 41-42 batı meridyenleri arasında yer almaktadır.Güneydoğu Anadolu Bölgesi genel olarak dağlıktır. Dargeçit ilçesi Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en dik ve engebeli topraklarına sahiptir.Dargeçit ilçesinin arazisi genellikle engebeli olmakla beraber çok yüksek dağı yoktur. En yüksek dağı kuzeydoğusunda bulunan “Site” dağıdır. Dargeçit ve çevresinde ormanlık sahalar yok denecek kadar azdır.
İlçemiz idari yapısında, kaymakamlıkla birlikte adliye teşkilatı, ilçe jandarma komutanlığı, nüfus müdürlüğü, mal müdürlüğü, özel idare müdürlüğü, tapu sicil müdürlüğü, ilçe tarım müdürlüğü, icra müdürlüğü, milli eğitim müdürlüğü, müftülük, sağlık gurup başkanlığı, PTT, TEDAŞ ve sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfı, emniyet amirliği ve 2009 yılı itibariyle Ziraat Bankası faaliyet göstermektedir. İlçemizde mevcut henüz askerlik şubesi başkanlığı bulunmamaktadır.

İlçe merkezinde akarsu bulunmamaktadır. İlçenin 10-12 km uzaklığından Dicle Nehri geçmektedir.İlçe sınırları içinde doğal sayılabilecek göl yoktur.
İlçe ve civarındaki köylerde turistlerin ilgisini çekecek turistik alanlar bulunmamaktadır. Yalnızca ilçe merkezinde biri Ortodoks diğeri Katolik mezhebine ait iki kilise ve ikide mezarlık bulunmaktadır.
Geleneksel yapıya uygun olarak Dargeçit ilçesinde ekonomi büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Ne var ki arazi yapısı tepelik ve taşlık olduğundan tarıma elverişli arazi yok denecek kadar azdır. Bu yüzden de tarımsal üretim çok düşüktür.

İklimi: İlçeye genelde karasal iklim hâkimdir. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlıdır. Rüzgarlar çoğunlukla doğu ve güneydoğudan eser. Genellikle yağmurlar kışın ve ilkbaharda yağar.
Bitki Örtüsü: İlçenin bitki örtüsü önceleri gür meşe ağaçlarından meydana gelen orman iken son zamanlarda çeşitli sebeplerden dolayı bu ormanlar tahrip edilmiştir.

Belediyeler : Merkez Dargeçit Belediyesi, Sümer Belediyesi ve Kılavuz Belediyesi

Köyleri: Akçaköy, Akyol, Altınoluk, Alayurt, Altıyol, Bağözü, Batur, Baysun, Beğendi, Belen, Bostanlı, Çatalan, Çatalçam, Çavuşlu, Çelikköy, Çukurdere, Değerli, Gürgen, Gürışık, Ilısu, Karabayır, Kartalkaya, Kısmetli, Korucu, Kumdere, Kuşluca, Ormaniçi, Suçatı, Tanyeri, Tavşanlı, Temelli, Ulaş, Yanılmaz, Yoncalı

Ömerli İlçesi

Kuruluş Yılı : 1953
Nüfusu : 15,010 (2010) (İlçe Merkezi Nüfusu 7.166)
Yüz Ölçümü : 409 km2
Belediye Sayısı : 1
Köy Sayısı : 43 Köy 2 Mezra
İlçe sınırları içindeki arazi yapısı, birbirlerini izleyen ters kompartıman şeklinde olup, genel olarak kuzey - güney doğrultusunda bölünmüş derelerin etrafındaki rakımı 1100 ile 800 metre civarındaki tepelerden meydana gelmektedir. Arazi yapısı kapalı olup, boyu 0.50 metre ile 3.5 metre arasında değişen meşelik bitki örtüsüyle kaplıdır. Bitki örtüsünün yoğunluğu kuzeye doğru azalmaktadır. İlçe sınırları içerisinde kaynak veren derelerin de yardımıyla vadilerdeki kısmen düz araziler sulanabilmektedir.
İlçede karasal iklim yaşanmaktadır: Yaz aylarında sıcaklık ve yağış düşüklüğü, Kış aylarında sert soğuk ve kar yağışı gözlenmektedir. Zaman zaman aşırı kar ya da aşırı yağmur yağışının kaydedildiği mevsimler mevcuttur.
Yakın tarihe kadar nüfusun tamamına yakın kısmı çiftçilik ve hayvancılık ile geçinmekte iken son yıllarda küçük el sanatları, taşımacılık ve ticaretle uğraşın artığı görülmektedir. Tarımda egemen faaliyet türü bağcılık olup, tahıl ve mercimek bunu izlemektedir. Bağlara musallat olan Ağustos böceği üzüm verimini düşürmüştür. Tahıl ürünleri aile ihtiyacını karşılayacak kadar ekilmektedir.
Mardin - Midyat karayolu üzerinde bulunan İlçeye bir yabancı geldiğinde İlk bakışta özellik taşımayan betonarme ve taş binalardan oluşan topluca bir ilçe görecektir. Yaklaşık 479 adet çeşitli alanlarda iş yapan esnaf ana cadde durumundaki Hürriyet caddesi boyunca yerleşmiştir. Hemen her alanda tüketim malları bulunmaktadır. Ancak küçük sanayi niteliğindeki iş kolları zayıftır.
İlçemizde 1 Çok Programlı Lise, 1 Halk Eğitim Müdürlüğü, Merkezde 5 İlköğretim ( Biri Yatılı İlköğretim Bölge Okulu ) ve köylerde 23 İlköğretim olmak üzere toplam 28 İlköğretim okulu, 1 Anaokulu, Lise bünyesinde Okuma Odası olmak üzere toplam 36 okulumuz hizmet vermektedir.
ÖMERLİ İLÇESİ GÖLLÜ-BEŞİKKAYA HARABELERİ
Göllü-Beşikkaya harabeleri Ömerlinin doğusunda yer alan bu köylerdeki harabeler muhtemelen geç roma erken Bizans dönemine aittir. Bu bölge Turabidin (kaşyari-masius) olarak bilinmektedir. Romanın Sasanilerle olan doğal sınırı olduğu için burada birçok savunma amaçlı kaleler bulunmaktadır. Burdaki harabelerde kale, mabet, evler ve kaya mezarları gibi birçok mimari kalıntıya rastlanmaktadır.